चोरीका घटनामा स्कुले बालबालिकाको संलग्नता-जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने प्रहरीको तयारी

सुर्खेत, २४ साउन ।
चोरीकामा संलग्न अधिकांश व्यक्तिहरुमध्ये आधाभन्दा बढी बालबालिका हुने गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सुर्खेतले जनाएको छ । कार्यलयका प्रहरी निरिक्षक लक्ष्मण

शाहीका अनुसार पछिल्लो समय सुर्खेतमा भैरहेका विभिन्नखाले चोरीका घटनाहरुमा अधिकांश १२ देखि १६ बर्षका बालकहरुको संलग्नता हुने गरेको छ ।
विशेषगरी घुम्टी, मोवाईल पसल, काठ तस्करी तथा अन्य खालका साना तथा ठुला चोरी कार्यमा बालकहरुको प्रत्यक्ष संलग्नता रहने गरेको प्रहरी निरिक्षक शाहीको भनाई छ । गत आ.व.मा जिल्ला प्रहरी कार्यालयले २० भन्दा बढी बालकहरुलाई चोरीको आरोपमा पक्राउ गरि छाडेको बताउँदै प्रहरी निरीक्षक शाहीले बालबालिका चोरीमा संलग्न हुनुले नियन्त्रणमा समेत चुनौती ल्याएको बताए ।
काठ तस्करी र साना तथा घुम्टी पसलहरु चोरीमा संलग्न बालबालिकाहरुले नै पछिल्लो समयमा मोबाईल पसल चोर्ने गरेको हुन सक्ने प्रहरीको आशंका रहेको छ । प्रहरी निरीक्षक शाहीका अनुसार उनीहरु ठुलाबाट प्रेरित भएर तथा परिवारको उचित मार्गदर्शन नपाएर चोरी गरेको देखिन्छ । “चोरीको आरोपमा पक्राउ पर्नेमध्ये ६० प्रतिशत जती बालबालिका हुन्छन्” उनले युगआह्वानसंग भने ।
निरीक्षक शाहीका अनुसार  अधिकांश घटनामा लहलहैमा लागेर वा नजानेरै उनीहरु चोरी कार्यमा संलग्न हुन्छन् । कसैलाई शंका नहुने गरी चोरीमा संलग्न गराएपछि बालबालिकालाई आपराधिक समूहले लुकाउने सक्ने बताउँदै शाहीले प्रमुख कुरा अभिभावकले आफ्ना बालबच्चाको निगरानी गर्नुपर्ने बताए ।
पक्राउ परेका बालकहरु परिवारको उचित निगरानी नपाएर पनि चोरीमा संलग्न भएको पाइएको छ । “छोरा छोरी स्कूल जान्छन भन्यो जे माग्यो त्यही दिने तर उनीहरुका क्रियाकलापबारे ख्याल नगर्नु नै मुख्य कम्जोरी हो,” शाहीले भने “अभिभावकले माया र पैसासंग संगै छोराछोरीको क्रियाकलापहरुका बारेमा पनि ख्याल राख्नुपर्छ ।” प्रहरी निरीक्षक शाहीका अनुसार बालबालिकाहरु लागुऔषध दुर्वेसनिमा समेत त्यत्तिकै मात्रामा फसेका छन् ।
“विद्यालय जाने बालबालिकाहरु नै लागुऔषध प्रयोग गरेको अवस्थामा भेटिन्छन् उनले भने “लागुऔषधमा फस्नेहरु पहिले गाजा चरेस सेवनबाट सुरु गर्छन ।” बालकहरुलाई कुइने पानी र विभिन्न ठाउँहरुबाट लागुऔषध सेवन गरीराखेको बेला प्रहरीले पक्राउ गरेको शाहीले बताए ।
बालबालिकाहरु दुर्वेसनीको सुरुवातको चरणमा प्रायः गाँजा चरेस सेवन गरेको अवस्थामा भेटिने गरेको शाहीको भनाई छ ।  बालबालिकालाई प्रयोग गरेर चोरी गराउने समूह हुन सक्ने बताउँदै उनीहरुलाई प्रहरी निगरानीमा राखिएको शाहीले बताए  । “उनीहरुलाई प्रमाण सहित समाउने दाउमा प्रहरी हुन्छ” उनले भने,“ठोस सूचना आउने बित्तिकै छापा मारेर समाउँछौं ।” पक्राउ गरिएका बालबालिकालाई सजाय दिनुभन्दा परामर्श दिएर राम्रो मार्गमा ल्याउनेतिर आफूहरु प्रयासरत रहेको निरीक्षक शाहीले बताए ।
नेपालको कानुनले १६ वर्षमुनिकालाई बालबालिका मानेको छ । प्रहरी निरीक्षक शाहीका अनुसार १० वर्षदेखि १४ वर्षकालाई ठूलालाई हुनेको आधा सजाय हुन्छ । ऐनको प्राब्धान अनुसार चोरी अपराधमा पहिलो पटक पक्राउ परेमा तीन महिना, दोस्रो पटकमा  ६ महिना र तेस्रो पटकमा १२ वर्ष हुँदै सजायको मात्रा बढ्दै जाने व्यवस्था छ ।
तीन वर्षभन्दा कम सजाय हुने मुद्धामा धरौटीमा छाडिने ऐनमा व्यवस्था भएको उनले बताए । मुद्धा चलाउनुपर्ने वा सजाय गर्नुपर्ने अवस्था आएमा उनीहरुलाई सुधारगृह पठाउनुपर्ने कानूनी प्राब्धान छ । उक्त गृह नभएको स्थलमा प्रहरी कारालयमा छुटै कोठा बनाएर ठूला व्यक्तिभन्दा भिन्दै ठाउँमा राख्नुपर्छ ।
बाल सुधार गृह र छुटै गृह समेत नभएकाले विभिन्न अपराधमा पक्राउ परेका बालबालिकालाई अभिभावकले लिन्न भन्दा पनि जबरजस्ती घरपठाउनु पर्ने अवस्था रहेको प्रहरी निरीक्षक शाहीले बताए । बालबालिकालाई अपराधिक घटनामा नलाग्न चेतनाजागृत गर्ने उद्देश्यले प्रहरीले जिल्लाका विभिन्न मावि तथा उच्च माविहरुमा अन्तरक्रिया र कक्षा चलाउने शाहीले बताएका छन् । शाहीका अनुसार साउन महिनाको अन्त सम्मा उपत्यका र आसपासका विद्यालयहरुपमा जनचेतना मुलक कक्षाहरु सञ्चालन गरिने छ ।