1:15 PM
मालिका मन्दिर सुर्खेत जिल्लाको उत्तर पूर्वमा अवस्थित मटेला गाविसको वडा नं ४ स्थित मालिाका सामुदायिक वन क्षेत्र भित्र अवस्थित मन्दिर हो । सुर्खेत, दैलेख र जाजरकोट जिल्लाको मिलन विन्दुका रुपमा रहेको यो मन्दिरले तीन जिल्लाका छिमेकी गाविसका वासिन्दाबीच सुमुधुर सम्बन्ध कायम राख्न मद्धत गरेको छ । अल्गो पहाडमा अर्थात चुचुरोमा अवस्थित मन्दिरको धार्मिक तथा ऐतिहाँसिक महत्वका रुपले महत्वपूर्ण छ । उक्त मन्दिरमा गई आफूले चाहेको कुरा माग्दा मालिका बज्यैले बरका रुपमा उक्त कुरा पुरा गर्ने किम्बद्धन्ति रहेको छ । बर्ष भरी दर्शन गर्न सकिने उक्त मन्दिरमा हरेक बर्ष जनै पूर्णीमाको अघिल्लो दिन बिशेष मेला लाग्ने गर्दछ । उक्त दिन तीन जिल्लाका छिमेकी गाविसका साथै टढा टाढाबाट भक्तजन तथा दर्शनार्थीको भिड लाग्ने गर्दछ । हिन्दु परम्परा अुनुसार पुजा आजा गरिने मालिका मन्दिरमा उक्त दिन पुजा गर्न जाने मानिसहरुले आफ्नो घरमा उत्पादन भएको अन्न फलफूल लगि मन्दिरमा चढाउने गर्दछन् । सबैले चढाएका समानहरुको पण्डीतद्धारा विधिवत् पुजा आजा पश्चात मन्दिरको छानोमा राखिन्छ । पुजा आजा गरेको समानलाई पण्डितले मन्दिरको छानामा गई चारै तिर छर्ने (उल्चिन्छन) दर्शनार्थी अर्थात भक्तजनहरु भने भुईमा बर मागेर हात थापेर वसेका हुन्छन् । पण्डितले माथिबाट फालेको जुन वस्तु हातमा पर्छ त्यसैलाई बरका रुपमा स्विकार गरिन्छ अर्थात मालिका बज्यैले बर दिएको मानिन्छ । निसन्तानहरुले सन्तानको वर माग्दछन भने विद्यार्थीहरुले विद्या, सबैले आआफ्नो इच्छा अनुसार धन, वस्तु, सुख शान्ति आदीको बर माग्ने गरिन्छ । मालिका मन्दिरको एकातिर महत्व त छँदै छ उच्च स्थानमा रहेको उक्त चुचुरोबाट मध्यपश्चिमका विभिन्न जिल्लाहरु खुल्ला आँखाले हेर्न सकिन्छ । बाँकेको नेपालगंज, दैलेख बजार, भारतको रुपैडिया, लगाएत नजिकै रुपमा सिस्ने लगाएतका हिमालहरु पनि देख्न सकिन्छ । साथै त्यस ठाउँको अर्काे महत्वको रुपमा रहेको विभिन्न हिमाली भेगमा पाइने पंक्षी तथा जनावरहरु पनि पाइन्छ । डाँफे, मुनाल, कस्तुरी, मृग, घोरल, बँदेल, लोखर्केका साथै विभिन्न थरीका मौसम अनुसारका रंगी विरंगी फूलहरु र लालिगुँरास प्रसशस्त मात्रामा पाइन्छ । एक पटक मालिका पुग्ने जो सुकैलाई पुन जाउँ जाउँ लाग्ने र मन डोर्याउने दृष्य भनेको हरियाली वनजंगल, नजिकै रहेको घनघने गुफा, बुरुसे झरना, उत्तरतर्फ बग्ने खोला पनि हुन् । एक पटक सबैले पुग्नै पर्ने ठाउँ मालिका क्षेत्र सबैलाईजनालाई स्वागत गर्न आतुर छ ।
गोविन्द खत्री मालिका प्रेमी
