4:37 AM
गोविन्दख खत्री
सुर्खेत, २२ माघ ।
स्वदेशमै रोजगारी सृजनागरी युवाहरुलाई उत्पादनमा लगाउने उद्देश्यले सरकारले शुरु गरेको युवा लक्षित कृषि कार्यक्रम अन्तर्गत सुर्खेत जिल्लाका एक सय ६४ जना युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका छन् ।
जिल्ला कृषि विकास कार्यालय सुर्खेत मार्फत तरकारी खेतिमा ६० जना, मौरी पालनमा ४० जना, माछामा ४ जनार र च्याउ खेतिमा ६० जना युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका हुन् । तरकारी खेति र च्याउँ खेति गर्ने युवाहरुलाई प्रति व्यक्ति ४०÷४० हजार, मौरी पालन गर्ने युवाहरुका लागि प्रति व्यक्ति १ लाख ८० हजार र माछा पालन गर्ने युवाहरुका लागि प्रति व्यक्ति ५० हजारका दरले अनुदान दिइएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय सुर्खेतका बरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत बिजय गिरीले जानकारी दिए । अनुदानका लागि स्थानीय पत्रिकामा सुचना प्रकाशनपश्चात प्राप्त आवेदनहरुको छनौट गरी अनुदानका लागि सम्झौता गरिएको उनले बताए ।
उनका अनुसार तरकारी खेति गर्ने युवा किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको ५० प्रतिशत आफुले लगानी गरी प्रति सिजन ५ रोपनी जग्गामा २ सिजनमा (हिउंदे र बर्षे) तरकारी खेति गनुपर्ने छ भने च्याउ खेति गर्ने किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको १० प्रतिशत आफुले लगानी गरी एक पकेट क्षेत्रमा कम्तीमा ८० वटा प्लास्टिक घरमा खेती गर्न क्लष्टरको रुपमा सञ्चालन गरिने, प्रति स्किम कम्तिमा ४ वटा १४×२२ वर्ग फीटका च्याउ घरमा खेती गर्नु पर्ने कार्यविधि अनुसार सम्झौता गरिएको छ ।
मौरीपालनका लागि छनौट भएका ४० जना युवा किसानहरुसंग बुधबार सम्झौता गरिएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका बाली संरक्षण अधिकृत राजेन्द्र यादवले जनाए । मौरी पालन गर्ने युवा किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको १० प्रतिशत लगानी गरी एक क्लष्टरमा कम्तिमा पनि २० जना युवा सम्मिलित भई एक स्थानमा चार सय वटा भन्दा बढि उन्नत मौरी घार राख्ने व्यवस्था गर्नु पर्ने कार्यविधि अनुसार युवाहरुलाई छनौैट गरिएको यादवले जनाए । सम्झौता अनुसार प्रति किसानले कम्तिमा २० गोला मौरी घार राख्नुपर्ने कार्यालयका नायव प्राविधिक सुब्बा प्रम वलीले जानकारी दिए ।
देशको कुल ग्राहस्थ्य उत्पादनको एक तिहाइ भन्दा बढी कृषि क्षेत्रबाट प्राप्त हुने र दुइ तिहाइ भन्दा बढी जनसंख्या रोजगारी तथा जिविकोपार्जनका लागि यस क्षेत्रमा निर्भर रहने भएकोले नेपालको अर्थतन्त्रमा कृषि क्षेत्रको महत्वपुर्ण भुमिका रहेको स्पष्ट छ । नेपालमा प्रत्येक वर्ष ४ लाख ५० हजार जति उत्पादनशिल युवाहरु वैदेशिक श्रम बजारमा प्रवेश हुने गरेका छन् ।
युवाहरुलाई कृषि क्षेत्रमा आकर्षित गरी कृषि उत्पादन र उत्पादकत्वमा वृद्धि गर्ने र कृषि क्षेत्रको व्यवसायीकरणबाट आय आर्जन वढाउने उद्येश्यले युवा लक्षित कृर्षि व्यवसाय संचालनार्थ प्रतिस्पर्धी रुपमा अनुदान प्रवाह गर्न नेपाल सरकारले युवालक्षित कार्यक्रम सञ्चालन गरेका हो ।
च्याउ र मौरीमा ४८ लाख माछामा २ लाख तथा मौरी पालनमा ७२ लाख रुपैँयागरी सुर्खेतमा जम्मा एक करोड २२ लाख रुपैँया सुर्खेती युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका छन् ।
स्थानीय मौरी खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग
युवा लक्षित कार्यक्रम अन्तर्गत मौरी पालनका लागि छनौट भएका युवा किसानहरुले आफूले चाहेको स्रोत केन्द्रबाट मौरी तथा सामग्री खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका छन् ।
व्यावसायिक किट विकास निर्देशनालयले कार्यक्रम कार्यन्वयन सञ्चालनका लागि स्रोत केन्द्र तोक्दै शिव शक्ति वि कन्सर्न, घोराही दाङबाट मात्रै मौरी तथा मौरी घार खरिद गर्नुपर्ने तोकेपछि छनौट भएका किसानलेहरुले भने आफूले चाहेको ठाउँबाट मौरी तथा घार खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका हुन् । बुधबार अनुदानका लागि सम्झौता गर्न जिल्ला कृषि विकास कार्यालय आएका किसानहरुले सुर्खेत तथा अन्य ठाउँका फर्मबाट पनि खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरे । नेपाल मौरी पालक महासंघका केन्द्रीय सदस्य तथा आचार्य मौरी फार्म वीरेन्द्रनगरका सञ्चालक प्रेमकुमार आचार्यले दाङबाट खरिद गर्दा ढुवानी महंगो पर्ने तथा सबै किसानहरुले एकै ठाउँबाट खरिद गर्दा भनेको समयमा नपाउने बताउँदै आफूहरुले चाहेको ठाउँबाट खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरे । संघ सुर्खेतका अध्यक्ष रेशम राना मगरले जिल्ला भित्रैबाट समेत खरिद गर्न पाउने भए स्थानीय व्यवसायीको प्रबद्र्धन हुनुका साथै किसानलाई समेत सहज हुने भएकाले चाहेको ठाउँबाट खरिद गर्न व्यवस्था गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
मौरी पालनको राम्रो संभावना रहेको सुर्खेतलाई मह उत्पादनको पकट क्षेत्रका रुपमा विकास गरिँदै छ ।
क्याप्सन ः जिल्ला कृषि विकास कार्यालयबा अनुदान प्राप्तगरी छिन्चुमा व्यवसायिक तरकारी खेती शुरु गरेकी छिञ्चु ७ की ज्ञानु भुषाल । शिक्षक समेत रहेकी ज्ञानुले तरकारी खेतिबाट बार्षिक दुई लाख आम्दानी गर्छिन् । तस्वीरः गोविन्द खत्री ।
सुर्खेत, २२ माघ ।
स्वदेशमै रोजगारी सृजनागरी युवाहरुलाई उत्पादनमा लगाउने उद्देश्यले सरकारले शुरु गरेको युवा लक्षित कृषि कार्यक्रम अन्तर्गत सुर्खेत जिल्लाका एक सय ६४ जना युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका छन् ।
जिल्ला कृषि विकास कार्यालय सुर्खेत मार्फत तरकारी खेतिमा ६० जना, मौरी पालनमा ४० जना, माछामा ४ जनार र च्याउ खेतिमा ६० जना युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका हुन् । तरकारी खेति र च्याउँ खेति गर्ने युवाहरुलाई प्रति व्यक्ति ४०÷४० हजार, मौरी पालन गर्ने युवाहरुका लागि प्रति व्यक्ति १ लाख ८० हजार र माछा पालन गर्ने युवाहरुका लागि प्रति व्यक्ति ५० हजारका दरले अनुदान दिइएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय सुर्खेतका बरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत बिजय गिरीले जानकारी दिए । अनुदानका लागि स्थानीय पत्रिकामा सुचना प्रकाशनपश्चात प्राप्त आवेदनहरुको छनौट गरी अनुदानका लागि सम्झौता गरिएको उनले बताए ।
उनका अनुसार तरकारी खेति गर्ने युवा किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको ५० प्रतिशत आफुले लगानी गरी प्रति सिजन ५ रोपनी जग्गामा २ सिजनमा (हिउंदे र बर्षे) तरकारी खेति गनुपर्ने छ भने च्याउ खेति गर्ने किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको १० प्रतिशत आफुले लगानी गरी एक पकेट क्षेत्रमा कम्तीमा ८० वटा प्लास्टिक घरमा खेती गर्न क्लष्टरको रुपमा सञ्चालन गरिने, प्रति स्किम कम्तिमा ४ वटा १४×२२ वर्ग फीटका च्याउ घरमा खेती गर्नु पर्ने कार्यविधि अनुसार सम्झौता गरिएको छ ।
मौरीपालनका लागि छनौट भएका ४० जना युवा किसानहरुसंग बुधबार सम्झौता गरिएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका बाली संरक्षण अधिकृत राजेन्द्र यादवले जनाए । मौरी पालन गर्ने युवा किसानहरुले स्कीमको कूल लागतको १० प्रतिशत लगानी गरी एक क्लष्टरमा कम्तिमा पनि २० जना युवा सम्मिलित भई एक स्थानमा चार सय वटा भन्दा बढि उन्नत मौरी घार राख्ने व्यवस्था गर्नु पर्ने कार्यविधि अनुसार युवाहरुलाई छनौैट गरिएको यादवले जनाए । सम्झौता अनुसार प्रति किसानले कम्तिमा २० गोला मौरी घार राख्नुपर्ने कार्यालयका नायव प्राविधिक सुब्बा प्रम वलीले जानकारी दिए ।
देशको कुल ग्राहस्थ्य उत्पादनको एक तिहाइ भन्दा बढी कृषि क्षेत्रबाट प्राप्त हुने र दुइ तिहाइ भन्दा बढी जनसंख्या रोजगारी तथा जिविकोपार्जनका लागि यस क्षेत्रमा निर्भर रहने भएकोले नेपालको अर्थतन्त्रमा कृषि क्षेत्रको महत्वपुर्ण भुमिका रहेको स्पष्ट छ । नेपालमा प्रत्येक वर्ष ४ लाख ५० हजार जति उत्पादनशिल युवाहरु वैदेशिक श्रम बजारमा प्रवेश हुने गरेका छन् ।
युवाहरुलाई कृषि क्षेत्रमा आकर्षित गरी कृषि उत्पादन र उत्पादकत्वमा वृद्धि गर्ने र कृषि क्षेत्रको व्यवसायीकरणबाट आय आर्जन वढाउने उद्येश्यले युवा लक्षित कृर्षि व्यवसाय संचालनार्थ प्रतिस्पर्धी रुपमा अनुदान प्रवाह गर्न नेपाल सरकारले युवालक्षित कार्यक्रम सञ्चालन गरेका हो ।
च्याउ र मौरीमा ४८ लाख माछामा २ लाख तथा मौरी पालनमा ७२ लाख रुपैँयागरी सुर्खेतमा जम्मा एक करोड २२ लाख रुपैँया सुर्खेती युवा किसानले अनुदान प्राप्त गरेका छन् ।
स्थानीय मौरी खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग
युवा लक्षित कार्यक्रम अन्तर्गत मौरी पालनका लागि छनौट भएका युवा किसानहरुले आफूले चाहेको स्रोत केन्द्रबाट मौरी तथा सामग्री खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका छन् ।
व्यावसायिक किट विकास निर्देशनालयले कार्यक्रम कार्यन्वयन सञ्चालनका लागि स्रोत केन्द्र तोक्दै शिव शक्ति वि कन्सर्न, घोराही दाङबाट मात्रै मौरी तथा मौरी घार खरिद गर्नुपर्ने तोकेपछि छनौट भएका किसानलेहरुले भने आफूले चाहेको ठाउँबाट मौरी तथा घार खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका हुन् । बुधबार अनुदानका लागि सम्झौता गर्न जिल्ला कृषि विकास कार्यालय आएका किसानहरुले सुर्खेत तथा अन्य ठाउँका फर्मबाट पनि खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरे । नेपाल मौरी पालक महासंघका केन्द्रीय सदस्य तथा आचार्य मौरी फार्म वीरेन्द्रनगरका सञ्चालक प्रेमकुमार आचार्यले दाङबाट खरिद गर्दा ढुवानी महंगो पर्ने तथा सबै किसानहरुले एकै ठाउँबाट खरिद गर्दा भनेको समयमा नपाउने बताउँदै आफूहरुले चाहेको ठाउँबाट खरिद गर्न पाउनुपर्ने माग गरे । संघ सुर्खेतका अध्यक्ष रेशम राना मगरले जिल्ला भित्रैबाट समेत खरिद गर्न पाउने भए स्थानीय व्यवसायीको प्रबद्र्धन हुनुका साथै किसानलाई समेत सहज हुने भएकाले चाहेको ठाउँबाट खरिद गर्न व्यवस्था गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
मौरी पालनको राम्रो संभावना रहेको सुर्खेतलाई मह उत्पादनको पकट क्षेत्रका रुपमा विकास गरिँदै छ ।
क्याप्सन ः जिल्ला कृषि विकास कार्यालयबा अनुदान प्राप्तगरी छिन्चुमा व्यवसायिक तरकारी खेती शुरु गरेकी छिञ्चु ७ की ज्ञानु भुषाल । शिक्षक समेत रहेकी ज्ञानुले तरकारी खेतिबाट बार्षिक दुई लाख आम्दानी गर्छिन् । तस्वीरः गोविन्द खत्री ।
