संबिधान र संघियताका विषयमा संवाद आवश्यक

सुर्खेत, १२ साउन
संबिधान सभा मार्फत संबिधान निर्माण गर्नका निम्ति संघियता र संबिधानका बारेमा स्थानीय स्तर सम्म छलफल तथा संवाद गर्न आवश्यक रहेको सुर्खेत स्थित नागरिक समाजका अगुवाहरुले औल्याएका छन् ।
संस्थागत विकास सञ्जालको सहयोगमा शुक्रबार वीरेन्द्रनगरमा आयोजना गरिएको संघियतामा नागरिक समाजको भूमिका विषयक अभिमुखिकरण गोष्ठि तथा नागरिक संवाद कार्यक्रमका सहभागीहरुले यस्तो बताएका हुन् । यस अघिको संविधान सभामा कस्तो संबिधान बनाउने र कुन आधार र संरचनामा संघियतामा जाने प्रष्ट नभएकै कारण संबिधान बन्न नसकेको बताउँदै नागरिक अगुवा चक्रमान बिकले आगामी संबिधाान सभाबाट संबिधानको सुनिश्चितताका लागि संबिधान र संघियताका बारेमा व्यापक छलफल र वहस आवश्यक रहेको बताए । जनपक्षीय र जनप्रिय संबिधान बनाउनका लागि नागरिक समाजले दबाब सृजना गर्नु पर्ने उनको भनाई थियो । राजनीतिक दलहरुसंग गरिएको नागरिक संबाद कार्यक्रमका अधिकांश सहभागीहरुले आगामी संबिधानसभा मार्फत संबिधानको सुनिश्चितता हुने की नहुने विषयमा प्रष्ट पार्न दलका नेताहरुलाई प्रश्न सुझाब दिएका थिए । एकिकृत नेकपा माओवादी क्षेत्र नं २ का इन्चार्ज जीतबहादुर रानाले एकले अर्काको अस्तित्वलाई स्वीकार गर्न नसक्नुले संघियताका विषयमा विवाद हुँदा गत संबिधानसभा विघठित भएको बताए । संघियताका विषयमा वहस गरी बहुपहिचान सहित वा एकल पहिचान कस्तो संरचनाको संघियता बनाउने भन्ने एजेण्डाहरु लिएर दलहरु निर्वाचनमा आउने भएकाले जनताले त्यसको निर्णायक भूमिका भोट मार्फत गर्नु पर्ने जिकीर गरे । अहिले संघियतामा पहिचानको लडाई  भैरहेको भन्दै यसको निर्णयका लागि उपयुक्त माध्यम निर्वाचन भएकाले सबै शक्तिहरु निर्वाचनमा जानुको विकल्प नभएको रानाको भनाई थियो । संवादमा सहभागीका प्रश्नको जवाफ दिँदै नेपाली कांग्रेसका जिल्ला सदस्य अनन्त पौडेलले विगतमा संबिधानसभामा दलहरुले गरेका कमिकम्जोरीका बारेमा जनता सामु भन्न लाज नमानी स्पष्ट पार्नु पर्ने बताए । नेकपा एमाले सुर्खतका सचिवालय सदस्य ऋषि गिरीले देश अहिले चरम संकटमा फसेको भन्दै शान्ति सुव्यवस्था कायम गर्नुका साथै प्राप्त उपलब्धी संस्थागत गर्नका लागि एक मात्र उपयुक्त विकल्प निर्वाचन र निर्वाचन बाट संबिधान निर्माण नै भएको बताए । उनले जनताहरुले पार्टीका दस्तावेज र विगतका क्रियाकलापलाई हेरेर म्यान्डेड दिन उत्तम पार्टीलाई मतदान गरी बहुमतले विजयी गराउनु पर्ने जिकीर गरे । नेकपा—माओवादी भेरी कर्णाली राज्य समितिका सदस्य इश्वरीभक्त सुनारले जनताका आकांक्षाका साथै जनयुद्ध र जनआन्दोलनबाट प्राप्त उपलब्धीलाई संबिधानमा सुनिश्चित गर्ने ग्यारेन्टी भए आफ्नो पार्टी निर्वाचनमा जान तयार भएको बताए । विगत चार बर्षमा सम्पन्न गरिएका कामहरुलाई जनता सामु ल्याउनु पर्ने र संबिधान किन बनेन् भन्ने विषयमा व्यापक छलफल पछि मात्रै अर्काे निर्वाचन गर्न सकिने दाबि गरे । सुनारले बर्तमान निर्दलिय सरकार र चार दलले चुनावको निहुँमा लाखौँ गैर भारतीय नागरिकलाई नागरिकता दिदै देशलाई सिक्कीमीकरण गर्न खोजेको आरोप लगाए  । विदेशीको इशरामा ४ मंसिरमा चुनाव गर्न लागिएको भन्दै त्यो वास्तविक चुनाव भन्दा पनि द्वन्द्व निम्त्याउने खेल भइरहेको जिकीर गर्दै कुनै पनि हालतमा २ मंसिरमा चुनाब हुन नदिने बताए । राष्ट्रिय जनमोर्चा सुर्खेतका सचिव लालबहादुर नेपालीले नेपालको सन्दर्भमा संघियता उपयुक्त नभएको भन्दै जवरजस्तसंघियतामा गए राष्ट्रियता खतरामा पर्ने बताए । भारत युरोपका केही देशहरुले नेपालमा संघियता जवरजस्त लादी नेपाललाई टुक्र्याउने षडयन्त्र गरेको नेपालीको आरोप थियो । नेपाल मज्दुर किसान पार्टी सुर्खेतका अध्यक्ष मणीराम तिवारीले विघठीत संबिधानसभाले सम्पन्न गरिएको भनिएका कामहरुलाई निरन्तरता दिदै प्रतिनीधि सभाको चुनाव गराई बाँकी काम पुरा गर्न उपयुक्त हुने बताए । विगतमा संबिधान सभाबाट संबिधान निर्माण हुन नसकेकाले पुन त्यसैको अभ्यास गर्नु उपयुक्त नहुने उनको भनाई थियो । संवाद अन्तरनिर्भर समाजका कार्यक्रम संयोजक विवेक शाहीको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको थियो ।